Wprowadzenie do emerytur międzynarodowych
Coraz więcej Polaków ma za sobą doświadczenie zawodowe zdobyte w innych krajach. Praca za granicą ma wpływ na przyszłe świadczenia emerytalne, a proces uzyskania tych świadczeń może być skomplikowany. W tym artykule wyjaśniamy, jak krok po kroku uzyskać emeryturę uwzględniającą okresy pracy poza Polską.
Zasady koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego w Unii Europejskiej
Unia Europejska oraz Europejski Obszar Gospodarczy posiadają system koordynacji zabezpieczenia społecznego, który chroni prawa emerytalne osób pracujących w różnych krajach członkowskich. Kluczowe zasady tego systemu to:
- Zasada jednego ustawodawstwa – w danym czasie podlegasz ubezpieczeniu tylko w jednym kraju
- Zasada równego traktowania – przysługują Ci takie same prawa i obowiązki jak obywatelom kraju, w którym pracujesz
- Zasada sumowania okresów ubezpieczenia – okresy pracy w różnych krajach UE są sumowane przy ustalaniu prawa do świadczeń
- Zasada zachowania praw nabytych – świadczenia emerytalne możesz otrzymywać niezależnie od kraju zamieszkania w UE
Dokumentowanie okresów pracy za granicą
Aby udokumentować pracę za granicą do celów emerytalnych, potrzebujesz:
- Umowy o pracę lub inne dokumenty potwierdzające zatrudnienie
- Zaświadczenia od pracodawców o okresach zatrudnienia i wysokości wynagrodzenia
- Dokumenty potwierdzające odprowadzanie składek na ubezpieczenie społeczne (np. wyciągi z konta ubezpieczeniowego)
- W przypadku prowadzenia działalności gospodarczej – dokumenty rejestrowe i podatkowe
Ważnym dokumentem jest również formularz E205, który zawiera potwierdzenie okresów ubezpieczenia w danym kraju UE. Formularz ten jest wydawany przez instytucję ubezpieczeniową kraju, w którym pracowałeś.
Procedura ubiegania się o emeryturę międzynarodową
Krok 1: Złóż wniosek o emeryturę w kraju zamieszkania
Jeśli mieszkasz w Polsce, wniosek o emeryturę składasz w ZUS. Ważne, aby we wniosku wskazać wszystkie kraje, w których pracowałeś i byłeś ubezpieczony. ZUS automatycznie uruchomi procedurę międzynarodową.
Krok 2: Gromadzenie dokumentacji
Przygotuj wszystkie dostępne dokumenty potwierdzające okresy zatrudnienia i ubezpieczenia za granicą. Jeśli nie masz kompletu dokumentów, instytucja emerytalna może pomóc w ich uzyskaniu w ramach współpracy międzynarodowej.
Krok 3: Wymiana informacji między instytucjami
ZUS kontaktuje się z instytucjami emerytalnymi krajów, w których pracowałeś. Instytucje te wymieniają między sobą informacje o Twoich okresach ubezpieczenia.
Krok 4: Ustalenie prawa do świadczeń
Każdy kraj, w którym byłeś ubezpieczony przez co najmniej 12 miesięcy, oblicza wysokość emerytury zgodnie ze swoimi przepisami, uwzględniając łączny staż pracy we wszystkich krajach UE.
Krok 5: Otrzymanie decyzji emerytalnych
Otrzymasz odrębne decyzje emerytalne z każdego kraju, w którym nabyłeś prawo do emerytury. Emerytury wypłacane są niezależnie przez każdą instytucję.
Specyfika emerytur z różnych krajów UE
Niemcy
W Niemczech za system emerytalny odpowiada Deutsche Rentenversicherung. Minimalny okres ubezpieczenia wymagany do nabycia prawa do emerytury wynosi 5 lat. Wiek emerytalny jest stopniowo podnoszony i docelowo wyniesie 67 lat.
Wielka Brytania
Pomimo Brexitu, prawa emerytalne nabyte w Wielkiej Brytanii przed 31 grudnia 2020 są chronione na mocy Umowy o wystąpieniu. Emerytura państwowa zależy od liczby lat składkowych (wymagane minimum 10 lat), a pełną emeryturę otrzymuje się po 35 latach składkowych.
Holandia
System holenderski jest wyjątkowy, ponieważ emerytura państwowa (AOW) opiera się na okresie zamieszkania, a nie pracy. Za każdy rok zamieszkania w Holandii między 15 a 65/67 rokiem życia nabywa się 2% pełnej emerytury.
Francja
System francuski wymaga minimum 41,5 roku składkowego dla pełnej emerytury. Wiek emerytalny wynosi 62 lata, ale dla pełnej emerytury bez zniżek może być wymagany wyższy wiek.
Emerytury z krajów spoza UE
W przypadku pracy w krajach spoza UE, prawo do emerytury zależy od istnienia dwustronnych umów o zabezpieczeniu społecznym między Polską a danym krajem.
Polska ma podpisane takie umowy m.in. z USA, Kanadą, Australią, Ukrainą i Koreą Południową. Każda umowa ma specyficzne zasady, dlatego warto skonsultować się z ekspertem, aby poznać szczegóły dotyczące konkretnego kraju.
Najczęstsze problemy i jak je rozwiązać
- Brak dokumentacji – Jeśli nie posiadasz dokumentów potwierdzających pracę za granicą, można skorzystać z pomocy konsulatów, organizacji polonijnych lub byłych pracodawców. W niektórych przypadkach zeznania świadków również mogą być pomocne.
- Długi czas oczekiwania – Procedura międzynarodowa może trwać nawet 1-2 lata. Aby przyspieszyć proces, warto przygotować kompletną dokumentację z wyprzedzeniem.
- Problemy językowe – Dokumenty powinny być przetłumaczone przez tłumacza przysięgłego. ZUS akceptuje dokumenty w językach: angielskim, francuskim, niemieckim, rosyjskim i hiszpańskim bez tłumaczenia.
Jak firma Ankesirt może pomóc?
W Ankesirt specjalizujemy się w doradztwie emerytalnym w sprawach międzynarodowych. Oferujemy:
- Profesjonalną pomoc w gromadzeniu i analizie dokumentacji z pracy za granicą
- Wypełnianie wniosków o emerytury zagraniczne
- Reprezentację przed polskimi i zagranicznymi instytucjami emerytalnymi
- Doradztwo w zakresie optymalizacji świadczeń emerytalnych z różnych krajów
- Wsparcie w przypadku problemów z uzyskaniem zagranicznej emerytury
Skontaktuj się z nami, aby umówić się na bezpłatną konsultację. Nasi eksperci pomogą Ci uzyskać wszystkie świadczenia emerytalne, do których masz prawo.